
badaczy środowiska międzynarodowego, który zwracał uwagę na
geopolityczne konsekwencje zachodzących przemian cywilizacyjnych.
Na początku lat siedemdziesiątych Brzeziński w pracy Between two ages:
America’s role in the technotrnic era (1970) starła się analizować wyniki
wpływu na politykę międzynarodową pojawienia się
„technoelektornicznego społeczeństwa” i technoelektronicznej ery”.
Według amerykańskiego badacza to pierwsze było społeczeństwem
kształtowanym kulturowo, psychologicznie i ekonomicznie przez wpływ
technologii i elektroniki, zwłaszcza w zakresie komputerów i
komunikacji, ta druga wiekiem, w którym procesy polityczne zaczęły
mieć zasięg globalny
41
. Natomiast Gearoid O’Tuathail pisał, iż żyjemy w
skomplikowanych i pogmatwanych czasach, w których przestrzeń
naszego życia przecinana jest przez globalne przepływy (dóbr, informacji,
obrazów, idei, finansów itp.) oraz przekształcana przez intensywności i
szybkość technologii informatycznych. W obliczu zmian nasze
konwencjonalne sposoby i wyobrażenia o tym „jak działa świat” ulegają
erozji, w tym także erozji ulega konwencjonalne postrzeganie środowiska
międzynarodowego i mapy świata w kategoriach państw-narodowych,
bloków politycznych, rywalizacji o terytorium. Te pojęcie nie dają już
możliwości adekwatnego opisania świata, w którym przestrzeń da się
przemierzyć za pomocą „jednego kroku”, a dystanse terytorialne tracą na
swoim znaczeniu, w którym terytorialność ma mniejsze znaczenie niż
oglądalność, gdzie dotychczasowa tożsamość człowieka zaczyna się
chwiać pod wpływem przynależności do różnorodnych grup i sieci
42
.
Francis Sempa pisał, iż w wyniku rewolucji informatycznej w
pozimnowojennym świecie tradycyjne elementy narodowej siły – pozycja
geograficzna, siła militarna, charakter władzy, liczba ludności, przemysł i
siła gospodarcza – zostają stopniowo zastąpione przez relacje handlowe,
regionalną współpracę i globalną sieć informacyjną. Współzależny,
zglobalizowany świat jest w mniejszym stopniu podatny na militarne i
polityczne konflikty (zmieniają one swój charakter) i stosunki
międzynarodowe nie będą już więcej zdominowane przez „rywalizację o
terytorium”
43
.
Zachodzące przemiany wywołują konieczność przejścia od
nowoczesnej geopolityki (modern geopolitics) do geopolityki
ponowoczesnej (postmodern geopolitics), uwzględniającej nowe
41
Por. Z. Brzeziński, Between two Ages: America’s role in the technetronic era, Westport
1970, s. 307.
42
G. O’Tuathail, Postmodern geopolitics? The modern geopolitical imagination and
beyond, (w:) Rethinking geopolitics, ed. G. O’Tuathail, S. Dalby, Londyn 1998, s. 16.
43
F.P. Sempa, Geopolitics. From the Cold War to the 21
st
century, Londyn 2007, s. 112.
Kommentare zu diesen Handbüchern