
ewolucją środowiska społecznego współczesnego człowieka, które
tworzy nowy kontekst dla naszych codziennych działań i
podejmowanych decyzji, które w ostatecznym rachunku tworzą nową
rzeczywistość społeczną. Panuje dzisiaj zgoda co do tego, iż stan
społeczeństwa dzisiejszego odbiegł na tyle od modelu typowego dla
nowoczesności, że należy go oddzielić pojęciowo od nowoczesności w
jej wydaniu klasycznym. Czołowi badacze różnią się jednakże co do tego,
czy charakter społeczeństwa odmienił się na tyle, by wolno było mówić o
kresie nowoczesności, czy też dzisiejsze społeczeństwo jest jedynie
nowym etapem w dziejach nowoczesności
6
. Powstawanie dużej liczby
prac poświeconych nowoczesności/ponowoczesności powoduje, iż wśród
badaczy nie ma zgody co do znaczenia tych istotnych terminów, tym
bardziej, iż termin ponowoczesność często używany jest tak, jak by był
synonimem postmodernizmu. Można uznać, iż ogólnie mówiąc
„modernizm” i „postmodernizm” są to pojęcia o charakterze kulturowym
i epistemologicznym natomiast „nowoczesność” i „ponowoczesność” są
to pojęcia odnoszące się do konfiguracji historycznych i socjologicznych.
Są to pojęcia periodyzujące, używane w odniesieniu do epok
historycznych. Są abstrakcyjnymi kategoriami ogólnymi, określającymi
instytucjonalne parametry formacji społecznych. Pojęcie
ponowoczesności oznacza, iż trajektoria rozwoju społecznego wiedzie
nas gdzieś indziej poza instytucje nowoczesne ku nowemu, odmiennemu
typowi porządku społecznego
7
.
Przyszłość staje się coraz częściej obiektem zainteresowania
myślicieli społecznych poszukujących odpowiedzi na pytania dotyczące
przyszłego ładu społecznego i jego cech charakterystycznych. W pracach
z zakresu futurologii transformacja współczesnego świata opisywana jest
często jako narodziny zupełnie nowej cywilizacji. Alvin i Haidi
Tofflerowie pisali, że „na naszych oczach, w naszym życiu rodzi się
nowa cywilizacja (…) Ta nowa cywilizacja niesie ze sobą nowy styl
życia rodzinnego, zmiany w sposobie pracy, odnoszenia się do siebie i
życia, nowy kształt życia gospodarczego, nowe konflikty polityczne, a
przede wszystkim nową świadomość. Ludzkość stanęła w obliczu
najgłębszego w swych dziejach przewrotu społecznego i najśmielszej
twórczej przebudowy (…). Chociaż nie dostrzegamy tego, uczestniczymy
w budowie od podstaw zdecydowanie nowej cywilizacji
8
. Prace
Tofflerów są wyrazem przekonania, że najbardziej rozwinięte
6
Z. Bauman, Nowoczesność i ponowoczesność, (w:) Encyklopedia socjologii, t.2,
Warszawa 1999, s. 354.
7
A. Giddens, Konsekwencje nowoczesności, Kraków 2008, s. 33.
8
A. i H. Toffler, Budowa nowej cywilizacji. Polityka trzeciej fali, Poznań 1996, s. 17.
Kommentare zu diesen Handbüchern